Tarım ve Orman Bakanlığı, üretim planlamasının sağlıklı biçimde uygulanabilmesi için kayıtlılıktan ziraî dayanaklara, kredilerden hibe programlarına, işlenmeyen tarım yerlerinin üretime kazandırılmasından ziraî örgütlerin derecelendirilmesine kadar birçok uygulamanın tahlilini yapıyor.
AA muhabirinin Bakanlıktan edindiği bilgiye nazaran, ziraî üretim planlamasıyla eser yahut eser kümelerinin arz ve talep ölçülerine nazaran belirlenmesi hedefleniyor.
Stratejik eserlerde arz güvenliğinin korunması, ülke gereksinimine nazaran minimum ve azami üretim ölçülerinin tespit edilerek, arz fazlası yahut eksikliğinin oluşmasının önüne geçilmesi öngörülüyor.
Üretimin planlanmasıyla su kısıtlılığı, sosyoekonomik şartlar, pazarlama imkanları, ziraî altyapı, depolama ve işletme kapasitesi, alet ve ekipman varlığı, alan büyüklüğü, hayvan varlığı, çiftçi tecrübeleri, su eserleri avcılığı üzere konular dikkate alınarak en uygun yerde üretim yapılması amaçlanıyor.
Bakanlık, üretim planlamasının kolaylaştırılması ve teşviki için öteki uygulamaları da bu süreçlerle uyumlu hale getirmeye odaklandı. Bu kapsamda, kayıtlılık, ziraî dayanaklar, ziraî krediler, hibe programları, işlenmeyen tarım yerlerinin üretime kazandırılması, tarım yerlerinin izinlendirilmesi, kontratlı üretim ve ziraî örgütlerin derecelendirilmesi çalışmaları yapılıyor.
TARIM TOPRAKLARININ HEDEF DIŞI KULLANIMINA MÜSAADE VERİLMEYECEK
Üretim planlaması kapsamında çiftçilerin ve üretim alanlarının kaydedilmesi gerekiyor. Bu kapsamda, Çiftçi Kayıt Sistemi müracaat metot ve asıllarında gerçekleştirilen değişiklikle üretim yapılan tüm alanların kaydedilmesine imkan sağlandı.
Tarımsal dayanaklar de üretim planlamasının uygulanması için değerli bir yönlendirici araç olarak fonksiyon görüyor. Bu çerçevede ziraî takviyelerin aktifleştirilmesi çalışmaları yürütüldü. 2024-2026 yıllarını kapsayan hayvansal üretim ve su eserleri üretimi takviyeleri uygulanmaya başlandı. 2025-2027 üretim yıllarını kapsayan bitkisel üretim takviyeleri de hazırlandı ve yayım süreci devam ediyor.
Tarımsal üretime yönelik Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerince kullandırılan hazine faiz dayanaklı krediler ziraî üretim planlamasını yönlendirmek ve teşvik etmek gayesiyle yine düzenlendi. Bu kapsamda planlı üretime uygun üretimler için yatırım ve işletme kredilerinde ek faiz indirimleri sağlanıyor.
Bakanlık tarafından verilen kırsal kalkınma hibeleri de dahil tüm hibe programları, üretim planlaması siyasetine uyumlu hale getirildi.
Üst üste iki yıl işlenmeyen tarım topraklarının kira bedellerinin arazi maliklerine ödenmesi şartıyla Bakanlıkça kayıt altına alınarak ziraî üretim emelli kiralanması da üretim planlamasına uyumlu uygulanacak.
Tarımsal üretim planlaması doğrultusunda toprak ve arazi varlığının belirlenmesi, tarım topraklarının gaye dışı kullanımına müsaade verilmemesi, başta büyük ovalar olmak üzere verimli tarım topraklarının korunması da büyük değer arz ediyor.
SÖZLEŞMELİ ÜRETİMLE FAAL İZLEME VE KIYMETLENDİRME YAPILACAK
Üretim planlamasının uygulanması ve izlenmesi için kıymetli bir araç olan kontratlı üretim modelinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması çalışmaları yapılıyor. Bu kapsamda Kontratlı Üretimin Adap ve Temelleri Hakkında Yönetmelik yürürlüğe girdi.
Düzenlemeyle “tip sözleşmeler” ile uygulamada birliktelik sağlanması, kayıt sistemi ile aktif izleme ve kıymetlendirme yapılması, sigorta ile tarafların risklerinin minimize edilmesi, arabuluculuk sistemi ile uyuşmazlıklara süratli ve aktif tahlil bulunması amaçlanıyor. Bitkisel, hayvansal ve su eserleri mevzularında 13 “tip sözleşme” Bakanlık internet sitesinde yayımlandı.
Üretim planlamasında ziraî gayeli örgütlerin faal rol alması için bu kuruluşların yapılarının güçlendirilmesi ve etkinliklerinin artırılması amaçlanıyor. Belirlenen kriterler ışığında başarılı olan ziraî örgütler birinci derece ziraî örgüt dokümanına hak kazanacak. Evrak alacaklar 1 Eylül prestijiyle internet sitesinde ilan edilecek. Birinci derece örgütlere daha fazla dayanak, ek faiz indirimli kredi ve projelerde müspet ayrımcılık sağlanacak.