Sivas’ın Yıldızeli ilçesindeki Kayalıpınar’da yapılan hafriyatlarda, yerleşimin tarihinin taş bölümüne kadar uzandığı belirlendi. Hafriyatlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın müsaadesiyle Koç Üniversitesi’nden Doç. Dr. Çiğdem Maner liderliğinde 4 Temmuz’da başladı. Hafriyatlarda, eski Asur ticaret kolonileri, Hitit, Roma ve Bizans periyotlarına ilişkin yapılar ve mühür baskıları bulundu. Doç. Dr. Maner, kazılarda yontma taş aletlerinin ortaya çıktığını ve bunların Paleolitik Çağ’a ilişkin olduğunu açıkladı. Kayalıpınar’ın tarihinin, yaklaşık 15 bin yıl öncesine gittiği belirtildi. Ayrıyeten, Hitit periyoduna ilişkin İştar tapınağının burada bulunduğu ve bölgenin kıymetli bir ticaret merkezi olduğu tabir edildi.
Kazılarda, tapınak yapıları ve çeşitli kalıntılar da gün yüzüne çıkarıldı. Boğaziçi Üniversitesi’nden Hafriyat Lider Yardımcısı Emre Kuruçayırlı, 2022 ve 2023 kazılarında tapınağa ilişkin olabilecek duvar yapıları keşfettiklerini söyledi:
“Buradaki mimari yapılar da o periyoda ilişkin lakin taş dönemi eserler buranın tarihini çok geriye çekiyor. Yaklaşık olarak milattan evvel 15 bin yıla geri çekebiliyor, yani günümüzden 17 bin yıl önce. Hasebiyle bu bölgenin de en eski yerleşimlerinden biri olacak. Lakin çok daha derin katlarda bu yerleşimler. O devirde beşerler avcı toplayıcıydı, daha sonra farklı periyotlarda burası gelişti. Eski Asur ticaret kolonileri dönemimde çok değerli bir ticaret merkezi oldu, ırmaktan faydalanıldı.”
2024 döneminde daha fazla buluntu ve tablet kesimleri elde edilmesi bekleniyor:
“Hitit devrinin değerli ilahları ortasında gösterilen Hurri Hava Yaradanı Teşup’un kız kardeşi İştar yahut Şavuşka’nın tapınağının bu bölgede olduğunu aktaran Maner, “Eski Asur periyodundan itibaren bölgenin en değerli tapınağı olan İştar’ın tapınağının Kayalıpınar’da olduğunu biliyoruz. Bu da Hitit devrinde devam ediyor, daha sonra da İştar, Şavuşka olarak devam ediyor. Her vakit bu bölgede çok değerli bir merkez olduğunu görüyoruz. Hatta erken Bizans devrinde de bunu söyleyebiliriz. 2024 döneminde buradan mühür baskıları ve 2 tane kırık Hitit çivi yazılı tablet kesimi ele geçirdik. Öbür binalardaki üzere çok sayıda olmasa da münferit buluntular geldi. Geçen sene bu binada bulduğumuz bir tablet kesimi vardı, o Samuha kentine daha güneyde olan kuzey Suriye’den yapılmış çok büyük bir sığır nakliyatından bahsediyordu, 1200 hayvandan bahsediliyor. Bu sene bulduğumuz bir tablet modülü bir şahıstan bahsediyor ve bu şahsın unvanı kervansaray efendisi üzere Türkçemize çevirebiliriz.”