Fehmi Koru*
Boş tencere iktidar yıkar mı?
Yıkar. Çok partili demokrasiye geçildiğinden bu yana, seçimle yerini yenisine bırakan hükümetlerin birçoklarının başına gelenin sebebi derinleşmiş ekonomik dertlerdir.
Hayat pahalılığı insanların büyük kısmını ideolojiden daha fazla ilgilendirir.
Siyasi hayatı boyunca tam altı sefer iktidarı muhaliflerine terk etmek zorunda kalmış Süleyman Demirel’in bildiğini, 21 yıl iktidarda kalma muvaffakiyetini izafi bir ekonomik rahatlığa borçlu olan Tayyip Erdoğan bilmez mi?
Elbette bilir.
Zaten bildiği içindir ki, daha evvel hiçbir iktidarın göze alamadığı vaatleri peş peşe şahsen kendisi seslendiriyor AK Parti’nin genel başkanı da olan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan…
Hem de, bir yandan bütçenin -buna ‘devletin’ de denilebilir- imkanlarını bayağı zorlayarak maaş ve fiyatları arttırırken, bir yandan da geçerli sistemin ismi ‘serbest piyasa ekonomisi’ olduğu halde piyasayı denetim altında tutmaya da çalışıyor iktidar.
Devletin piyasayı özgür tutmakla vazifeli kurumlarının göz yummasıyla…
[Rekabet Kurumu, monopol oluşmasını ve piyasaya hakim firmaların bir ortaya gelerek fiyat belirlemesini -oligopol yapısını- engellemekle misyonlu devlet kurumudur. Yaygın marketler hükümet baskısıyla aşikâr malların fiyatlarını bir ortaya gelerek sabitlediler, Rekabet Kurumu buna ses çıkartmıyor.]
Hükümetin bu eforları ‘boş tencere’ ile tabir edilen durumun seçim üzerindeki tesirini ortadan kaldırmaya yetecek mi?
Yetebilirdi de, bugün durumu ekonomik açıdan iktidar için zorlaştıran daha az değerli sayılmayacak bir alan var: Eğitim…
AK Parti iktidarının en baştan itibaren uyguladığı eğitim siyaseti, bugün, daima AK Parti’ye oy vermiş kitleleri kendisinden koparacak bir tehlike haline dönüşmüş bulunuyor.
Eğitimde özel kurumların yük kazandığı bir çarpıklık var bugün. Devlet okulları ailelerin çocukları için belirledikleri gelecek planına uygun eğtim veremiyorlar; istenilene erişebilmenin yolu çocukları özel okullara göndermekten geçiyor.
Önceleri sırf aşikâr ailelerin tercih ettiği özel okullar, son yıllarda orta halli ailelerin de ilgi gösterdiği bir seçenek haline dönüştü.
İmkanlar zorlanıyor, ailelerde çalışabilecek durumdaki herkes çalışıyor ve yemeden içmeden fedakarlık da yapılarak çocuklar özel okullara gönderiliyor.
Buna artık “Gönderiliyordu” demek gerekiyor.
İki maaşlı/ücretli aileler ile esnafın çocuklarını özel okullara göndermesi bugünün kurallarında hiç kolay değil.
Anne-baba, maaşlı/ücretli işlerde çalışsalar bile, hudutlu gelirlerinin bütününü çocuk eğitimine hasretmeleri gerekiyor zira.
Tek çocuğu olan aileler bile zorda, bir de AK Parti’nin ‘en az üç çocuk’ teşvikine uymuş olan aileler ne yapsın?
[İktidarın üç çocuk ısrarı bir müddettir söylem edilmez oldu. Nüfusla ilgili Karar’dan İbrahim Kahveci’nin verdiği sayıları aktarayım: 2014 yılında: 77 milyon 696 bin nüfus = 1 milyon 351 bin bebek (%1,74). / 2021 yılında: 84 milyon 680 bin nüfus = 1 milyon 080 bin bebek (%1,28) / Ülkenin geldiği durum bu. / Bayan başına doğum 2,19’dan 1,70’e kadar çok sert düşmüş… Lakin durmamış: 2022 yılında da millet tekrar çocuk yapamamış. / Doğan bebek sayısı 1 milyon 022 bin 737’ye düşmüş.” Tablo bu.]
Doğum sayılarını aktarmadan evvel sorduğum sorunun yanıtı evvelden kolay kolay verilebiliyordu: İmkanları elverişsiz olanlar çocuklarını devlet okullarına gönderiyorlardı.
Bugün çeşitli alanlarda ön planda görülen pek çok kişi -Nobel ödüllü Aziz Sancar dahil- devlet okullarının eseridir.
[Yeniden ortaya gireyim: Ben ve kardeşlerim devlet okullarında okuduk. Benim çocuklarım devletin birinci okullarında okudu, biri hariç beş çocuğumun hepsi devlet liselerinden mezun oldu. İstisna olan en büyük oğlumun ilkokul sonrası girdiği imtihan kopya skandalıyla iptal edildiği için yaşanan kaosta tahlil yolu özel lise olmuştu.]
Şimdilerde her genç insan daima birebir soruya karşılık arıyor: “Çocuklarımın eğitim masraflarını nasıl karşılayacağım?” sorusuna…
Kimileri -daha çok altyapıları müsait olanlar- çıkış yolunu yurtdışında iş imkanı aramada buluyorlar. Gittikleri ülkelerde devlet okullarının verdiği eğitimin kâfi olacağı beklentisiyle.
Boş bir beklenti de değil bu.
Çoğu profesyonel çalışan, ülkede kalsa alabileceği maaşa razı olup yabancı ülkeye bu sebeple gidiyor.
Ekmeğini yaban ellerde kazananlar da, ülkeye dönme dileğiyle yanıp tutuşsalar bile, döndükleri takdirde burada kazanacakları maaşlar/ücretler ile çocuklarına güzel birer eğitim veremeyecekleri derdiyle yerlerinde kalmayı yeğliyorlar.
Maaşlara %30 artırım yapan iktidar, özel okulların, fiyatlarını fakat %65 artırabileceği kararına vardı.
Bugün sıradan bir özel okulun fiyatı 50 bin TL’den başlıyor ve kaliteye bağlı şöhret arttıkça okulun fiyatı sıradan okulun üç-dört-beş katına kadar çıkabiliyor.
O sayılara önümüzdeki yıl için öngörülen %65 artırımı da ekleyin.
Çevremdeki pek çok genç aile babası-annesi bu hesabın içerisinden çıkamıyor.
Kaynamayan boş tencere mi daha tesirli olacak önümüzdeki seçimde yoksa çocuklarına maksat seçtikleri geleceği vermekten uzak eğitime mahkumiyet mi?
Belki de her ikisi birden…
AK Parti’nin -bu ortada ortağı MHP’nin de- bizim bilmediğimiz sihirli bir formülü tahminen vardır.
Göreceğiz.
Seçime şunun şurasında ne kadar vakit kaldı ki…
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.